Ansjovis

Ansjovis is is een straalvinnige vis uit de familie van de ansjovissen (Engraulidae), een familie die 139 soorten telt. Het is een vis met een dominante zoutige smaak die veel in pizza’s en pastasauzen wordt gebruikt.

Leefwijze en -omgeving

De ansjovis komt voor in de Atlantische Oceaan, de Middellandse Zee, Zwarte Zee, Zee van Azov en de westelijke Indische Oceaan.

Het is een kustvis die in grote scholen zwemt. De ansjovis is een euryhaliene soort die zoutgehalten tussen 41‰ en 50‰ verdraagt, en voor de eiafleg in sommige gebieden estuaria, lagunes en meren bezoekt. Deze eiafleg gebeurt tussen april en november en dan vooral in de warmste maanden. De bevruchte eieren zijn pelagisch in de bovenste 50 meter en ontluiken na 24 tot 65 uur.

Van Zuiderzee naar Zuid Europa

De ansjovis is een kleine plankton etende vis die in grote scholen leeft en naar de kust komt om te paaien. De belangrijkste Europese ansjovisbestanden bevinden zich rond de Portugese kust en de Golf van Biskaje. Toen de Zuiderzee nog niet was afgesloten en dus nog niet het IJsselmeer was, werd er ook in Nederland veel ansjovis gevangen. Vanaf 1932 verhuisden de inleggerijen uit Monnickendam naar Spanje. De ansjovis die wij nu in Nederland kopen, komt hoofdzakelijk uit Zuid-Europa.

De ansjovisvangst in Nederland en België

De ansjovis trekt in april naar het noorden en komt langs de kust van België en Nederland om zich voort te planten, bij voorkeur in brak water zoals de Oosterschelde. Bergen op Zoom heeft een oude traditie waar de vis met traditionele weervisserij wordt gevangen. De oudste vermelding van de Weervisserij in Bergen op Zoom dateert uit 1673 bij de oprichting van het vissersgilde. De ambacht van het Weervissen is uitgeroepen tot immaterieel cultureel erfgoed.

Vroeger ook in de Zuiderzee waar de visserij op “ansoop” (Urkse naam) van grote betekenis was. De vis werd gezouten en in vaatjes gedaan, om daarin een jaar lang te ‘rijpen’. Deze wijze van inleggen is circa 1691 uitgevonden door Jan Aaltsz. Brouwer, lid van het St. Petrus- of vissersgilde te Harderwijk (Gelderland).

Bescherming

De vis komt voor in de Noordzee langs de Nederlandse kust en in de Zeeuwse wateren. De vis staat als gevoelig op de Nederlandse Rode Lijst maar niet op de internationale Rode Lijst van de IUCN.

Smaak en bereiding

Ansjovis wordt sterk gezouten in diverse keukens gebruikt, variërend van lekkernij tussendoor tot topping voor pizza’s. Gepekelde ansjovis moet vaak ruim een maand in het zout liggen voordat deze zijn smaak heeft gekregen. Dit wordt met name in Mediterrane landen als Griekenland, Italië en Frankrijk gedaan. In Spanje wordt de ansjovis vaak eerst in azijn of citroensap gelegd. Na een nacht in het zuur, wordt er olijfolie, knoflook en peterselie over gedaan en vervolgens wordt de vis als tapas gegeten.

In Zuidoost-Azië wordt de vis vaak verwerkt tot vissaus. Voor vissaus wordt de vis gefermenteerd. De Romeinen deden dit ook en zij noemden hun saus garum. De bekende Engelse worcestersaus bevat ook gefermenteerde ansjovis.

Voedingswaarden ~ Weergave per 100 gram

Energie: 102 kcal / 427 kj
Water: 76.60 g.
Eiwit: 20.10 g.
Koolhydraten: 0.00 g.
Suikers: 0.00 g.
Vet: 2.30 g.
Verzadigde vetten: 0.80 g.
E.o.v: 0.40 g.
M.o.v.: 0.60 g.
Cholesterol: 68.00 mg.
Vezels: 0.00 g.

Vitamine en mineralen

Vitamine A: 0.05 mg.
Vitamine B1: 0.02 mg.
Vitamine B2: 0.20 mg.
Vitamine B6: 0.50 mg.
Vitamine B11: 10.00 µg
Vitamine B12: 0.90 µg
Vitamine C: 0.00 mg.
Vitamine D: 3.00 µg
Natrium: 148.00 mg.
Kalium: 278.00 mg.
Calcium: 82.00 mg.
Fosfor: 233.00 mg.
Ijzer: 4.30 mg.
Magnesium: 40.00 mg.
Koper: 0.20 mg.
Zink: 1.40 mg.

Ansjovis Paspoort

Probeer eens Pissaladiere.